Απλός και παντελής αφορισμός

¨Απλός¨ αφορισμός[1] (interdictum communionis επιτίμιο ακοινωνησίας) καλείται η ποινή κατά την οποία ο καταδικαζόμενος εκκόπτεται για ένα χρονικό διάστημα από το Σώμα της Αγίας Εκκλησίας, στερούμενος της θείας χάριτος και δη, τη μετάληψη της Θείας Ευχαριστίας. Έχει χαρακτήρα παιδαγωγικό και πάντοτε επιβάλλεται με χρονικό όριο και συγκεκριμένως, ουχί αορίστως και ασμένως.

Αφορά Μοναχούς και λαϊκούς, ουχί κληρικούς, καθώς η αντίστοιχη ποινή στους τελευταίους ονομάζεται ¨αργία¨. Για τους Μοναχούς, ως προς την επιβολή , αποφασίζει το Πρωτοβάθμιο Συνοδικό Δικαστήριο, για τους δε λαϊκούς ο οικείος Επίσκοπος.

Αντίθετα, ο ¨παντελής¨ αφορισμός[2] είναι διαφορετικός! Ονομάζεται η ποινή η οποία στερεί από τον καταδικαζόμενο παντελώς, ουχί όμως αμετακλήτως, τη συμμετοχή του ολοκληρωτικά στο Σώμα της Αγίας μας Εκκλησίας. Δύναται να επιβληθεί κατά παντός πιστού, κληρικού(προηγείται η ποινή της καθαίρεσης), Μοναχού και λαϊκού. Στον Επίσκοπο αποδίδεται από το Συνοδικό Δικαστήριο, στον κληρικό και διάκονο από τον οικείο Επίσκοπο και το Επισκοπικό ή Συνοδικό Δικαστήριο, στους Μοναχούς και λαϊκούς από τον οικείο Επίσκοπο. Προσοχή όμως! Ο ¨παντελής¨ αφορισμός δεν αρκεί να επιβληθεί από τα εκκλησιαστικά αρμόδια όργανα και τον οικείο επίσκοπο ή το Πρωτοβάθμιο Συνοδικό Δικαστήριο, όπως συμβαίνει στον ¨απλό¨. Ο ¨παντελής¨ αφορισμός επιβάλλεται υπό της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου και επισφραγίζεται με έγκριση της Πολιτείας(με Προεδρικό Διάταγμα που καταθέτει ο Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων). Κάθε ποινή όμως έχει παιδαγωγικό χαρακτήρα και ευελπιστεί στη διόρθωση και έμπρακτη μετάνοια του καταδικαζομένου.

Παραπομπές:

1.Βλ. σχ., Αποστολικοί Κανόνες Θ΄, Ι΄, ΙΒ΄, ΙΓ΄, ΚΔ΄, ΛΑ΄, ΜΗ΄, ΝΖ΄, ΞΓ΄, ΞΕ΄, ΞΖ΄, ΞΘ΄, Ο΄, ΟΒ΄, ΟΓ΄, ΠΔ΄, Η εν Τρούλλω Σύνοδος, 315, 317, 329, 379, 416, 424, Παναγιωτάκου Παναγιώτου, Σύστημα του Εκκλησιαστικού Δικαίου κατά την εν Ελλάδι ισχύν αυτού, εν Αθήναις, 1962, κυρίως τις σελ. 334-340.

2.Βλ. σχ., Αποστολικοί Κανόνες ΚΗ΄, ΚΘ΄, Λ΄, ΝΑ΄, ΞΒ΄, ΞΔ΄, ΟΑ΄, Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, Ομιλία περί του μη αναθεματίζειν, M.P.G. τ. 60, 103, Παναγιωτάκου Π., Σύστημα του Εκκλησιαστικού Δικαίου, σελ. 321-334.

Δημητρίου Π. Λυκούδη