Aφιλοσόφητα Χριστούγεννα
Υπό Δημητρίου Π. Λυκούδη,
Θεολόγου – Φιλολόγου, Υπ. Δρος Παν/μίου Αθηνών
Φθάσαμε στο όριο να εορτάζουμε Χριστούγεννα μακράν του Κυρίου μας Ιησού Χριστού! Αγγίξαμε την πλάνη, εγκολπωθήκαμε την απατηλή ψευδαίσθηση, ανδρωθήκαμε σφαλερά και εσφαλμένα στην αδιαντροπιά, στην κοινωνική, και στην ουσία χωρίς περιεχόμενο, συνύπαρξη, στην αμόναχη κοινοτικότητα του ¨μέρους¨, στην ολόφωτη, ένεκα των ημερών, μοναχικότητα του ¨όλου¨. Και είναι αφιλοσόφητα χριστούγεννα γιατί δεν ενέχουν την έννοια και την αρετή της ¨ευδαιμονίας¨, που έστω φιλοσοφικά, έστω γράφω, επιτυγχάνεται σύμφωνα με τις απόψεις του Σωκράτη, του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη στο πλαίσιο της πόλης-κράτους και των πολύπλευρων κοινωνικών σχέσεων[1]. Ούτε φιλοσοφία δεν έχουν, ούτε όριο και φραγμό, ούτε χώρο και χρόνο, ούτε φιλότιμο νοούν, ούτε σε Θεό πιστεύουν! Αφιλοσόφητα Χριστούγεννα δεν εορτάζουν άνθρωποι, αφιλοσόφητα χριστούγεννα δεν σ΄αρμόζει να προσμένεις…
Ασφαλώς και αναφέρομαι δευτερευόντως στην έννοια της φιλοσοφίας, καθώς εδώ προσεγγίζω το ήθος με βάση την κυνική διδασκαλία, ως άρνηση δηλαδή κάθε κοινωνικού δεσμού και κοινοτικής σχέσεως! Ε, ναι λοιπόν, συμφωνώ! Γιατί Χριστούγεννα; Πως Χριστούγεννα μακράν του Χριστού, μακράν του ανθρώπου του πεινασμένου και φυλακισμένου, μακράν των ορφανών και αστέγων, μακράν των απελπισμένων και αμετανοούντων; Εάν εορτάζω τέτοια χριστούγεννα πρόδρομος τυγχάνω της γέννησης ουχί του Θεανθρώπου και Λυτρωτού Σωτήρος Χριστού, αλλά ενός ψεύτικου θεού, ανήμπορου, ανθρωποκεντρικού, αβάσταχτου, αδίσταχτου, κάλπικου, μιαρού, αναίσχυντου, αδιάντροπου! «Ιησούς Χριστός γεννάται» ουχί στα κοινωνικά δρώμενα και στις ξέφρενες διασκεδάσεις, ουχί στα ατέρμονα και αδηφάγα φαγοπότια των ημερών, ουχί στις μεγαλοστομίες και στα ευχολόγια από άμβωνος και μη! Θυμηθείτε τον Διογένη τον Κυνικό και το παράδειγμα του βίου του, που δεν έχανε στιγμή να εξωτερικεύει[πολλές φορές, αλήθεια είναι, με άκομψο τρόπο] την απέχθεια και την περιφρόνησή του προς τον πολιτισμό: «Κάποια μέρα και ενώ έτρωγε το μεσημεριανό του φαγητό στην αγορά, κάποιοι που τόν αντιλήφθηκαν, τόν πείραξαν ως συνήθιζαν: ¨Σκύλε!¨. Εκείνος δε, ατάραχος τούς απάντησε: ¨Σκυλιά είστε εσείς, που στέκεστε γύρω μου, ενώ εγώ τρώω¨»[2].
Τα αφιλοσόφητα σήμερα χριστούγεννα δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας εκκεντρικός τρόπος άσκησης και προβολής της αδυναμίας του ανθρώπου να συμμετάσχει κοινοτικά και να συμπράξει λειτουργικά μέσα στο ευρύτερο κοινοτικό σύνολο. Πλέον, όχι χριστιανούς ούτε ανθρώπους δεν έχουμε! Λησμονήσαμε καί πνευματικότητα καί ανθρωπιά καί ορθοδοξία καί ορθοπραξία καί την ύπαρξή μας την ίδια και αναζητούμε μάταια ¨καθρέπτη¨ στο σκοτάδι να αποκρύψει εντέχνως την ασχήμια μας! «Ιδού ο άνθρωπος κατά τον Πλάτωνα» ανεφώνησε ο Διογένης εισερχόμενος στην Ακαδημία κρατώντας ένα μαδημένο κοτόπουλο και προσπαθώντας να γελοιοποιήσει τον πλατωνικό ορισμό του ανθρώπου ως «ζώου απτέρου δίποδος». Ιδού λοιπόν ο σημερινός άνθρωπος στο λυκαυγές του 21ου αιώνος, που καταδέχεται να ασχημονεί εις βάρος του εαυτού του και να κομπορρημονεί πως εορτάζει χριστούγεννα μεταξύ των ανθρώπων! Σημαίνουν τα σήμαντρα, κτυπούν οι καμπάνες, άνοιξαν οι εκκλησιές και οι άνθρωποι χωρίς Χριστό βαδίζουν, χριστούγεννα καμώνονται πως ζουν, απόκληροι φαντάζουν πως υπάρχουν! «Ιδού οι άνθρωποι κατά τον Πλάτωνα λοιπόν, ιδού τα ζώα του αιώνος τούτου του απατεώνος».
Φιλοσοφημένα δε χριστούγεννα είναι προδρομικά αληθινά Χριστούγεννα, καθώς προηγείται ο άνθρωπος ως βάση και έπεται ο πνευματοφόρος άνθρωπος ως ανά-βαση. Με άλλα λόγια, έχε κατά νου τα λόγια από την μικρή πραγματεία ¨Προς Διόγνητον¨ εάν έβαλες σκοπό, εάν στόχο έκαμνες εφέτος Χριστούγεννα να ζήσεις: «Χριστιανοί…πατρίδας οικούσιν ιδίας, αλλ΄ ως πάροικοι, μετέχουσι πάντων ως πολίται και πάνθ΄ υπομένουσιν ως ξένοι. Πάσα ξένη πατρίς αυτών και πάσα πατρίς ξένη, επί γης διατρίβουσιν, αλλ΄ εν ουρανώ πολιτεύονται…αγαπώσι πάντας και υπό πάντων διώκονται».
Παραπομπές:
1.Βλ. σχ., Ahbel-RappeS. – Kamtekar R., A Companion to Socrates, Blackwell, Οξφόρδη 2006, Γεωργούλη Δ., Ιστορία της Ελληνικής Φιλοσοφίας, εκδ. Παπαδήμα, Αθήνα 2006.
2.Πρβλ., Σκουτερόπουλου Μ., Οι Αρχαίοι Κυνικοί: Αποσπάσματα και Μαρτυρίες, εκδ. Γνώση, Αθήνα 2006.