ΛΑΛΕΙ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟΝ ΚΑΙ ΟΙ ΣΠΟΥΔΑΣΤΑΙ ΣΟΥ ΑΚΟΥΟΥΣΙΝ:
Μάθημα: Ελληνική Ιστορία
Γρηγόριος ο Ε΄, Πατριάρχης Κων/λεως [1749-1821]:
Με δικά του χρήματα σπουδάζει άπορους μαθητές. Ως μητροπολίτης Σμύρνης, και παρά την απαγόρευση των τουρκικών αρχών, αναστήλωσε δύο ιστορικούς ναούς, την Αγία Φωτεινή και τον Άγιο Γεώργιο. Στα 1797 εκλέγεται Πατριάρχης Κων/λεως. Στο πρώτο τυπογραφείο που ίδρυσε ο Κύριλλος Λούκαρης [1624] και κατέστρεψαν οι Τούρκοι, ο Γρηγόριος ιδρύει έτερο 'Τυπογραφείου του Γένους". Οι σχολές της Δημητσάνας, η Μεγάλη του Γένους, των Ιωαννίνων, της Πάτμου, όλες αυτές ευδοκιμούν ένεκα των δικών του προσπαθειών. Εξορίζεται στο Άγιον Όρος και καταφεύγει στην Ι.Μ. των Ιβήρων. Στα 1808 ακολουθεί η 2η εξορία του για δέκα χρόνια. Λίγο πριν μαρτυρήσει για τον Χριστό, οι Ρώσσοι μέσω του Υψηλάντη τον προτρέπουν να αποδράσει από την Πόλη αλλά αυτός αρχοντικά αρνείται. Τον απαγχόνισαν οι Τούρκοι, ανήμερα την Κυριακή του Πάσχα στη μεσαία Πύλη του Πατριαρχείου. Το ιερό του σκήνωμα βρέθηκε απο τη θάλασσα στην Οδησσό, το μετέφεραν ευσεβείς ναυτικοί και από εκεί στον Πειραιά στα 1871. Στις 25/03/1872, με δαπάνη του μεγάλου Αβέρωφ, στήνεται ο αδριάντας του στη δεξιά γωνία της προσόψεως του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ας έχομαι την ευχή του λαμπρού ιεράρχου που εορτάζει αύριο, 10/04.
Έγραφε ο Θεόδωρος Νέγρης στα 1835 αποθνήσκων:
"Πατρίς μου, χαίρε. Αποθνήσκω και σ΄ αφίνω.
Ήλθα πλούσιος και νέος.
Φεύγω πένης, κι΄ από θλίψεις και αγώνας γηραλέος.
Πρόμαχός σου, το ποτήρι του πικρού θανάτου πίνω" [Σούτσου Π., "Η Κιθάρα, 1835, σελ. 31]].
Αναρωτιέμαι, μπορεί ο χριστιανός να αναρωτιέται με τέτοιο τρόπο και για τα πνευματικά; Ήρθα πλούσιος και φεύγω πένης!!!
Κωνσταντίνος Μιχαήλ Κούμας [Λάρισα 1777 - Τεργέστη 1836].
Ένας σοφός γνωστικά δάσκαλος. Στα 1809 ίδρυσε το Φιλολογικό Γυμνάσιο της Σμύρνης. Προσπάθησε εκεί να εφαρμόσει τις νέες παιδαγωγικές ευρωπαικές ιδέες της εποχής του, τις ιδέες των Καντ, Ρουσό, Κάμπε, Κοντιγιάκ κ.ά. Προσπάθησε δηλαδή να εμφυσήσει και να καθιερώσει τους νεότερους τρόπους διδασκαλίας, κάνοντας ταυτόχρονα στη σχολή τα πρώτα χημικά - φυσικά πειράματα. Δίδασκε Φιλοσοφία, Μαθηματικά, Νεότερη Γραμματική, Ιστορία. Στα 1812, το Γυμνάσιο του Κούμα ανακηρύττεται "δημόσια σχολή" και ως ήταν φυσικό, προκαλεί την αντίδραση της Ευαγγελικής Σχολής. Ο ίδιος παρέμεινε στη Σμύρνη απο τα 1809 έως στα 1821, ταξιδεύοντας κατά διαστήματα σε Τεργέστη και Γερμανία και διατηρούσε αλληλογραφία με τον Αδ. Κοραή. Άν ο Κοραής ήταν ο υπέρμαχος της γαλλικής γλώσσας, ο Κούμας ήταν υπέρμαχος της γερμανικής, αλλά είχαν κοινά το θαυμασμό για την επιστημονική ακμή και άνθηση της εποχής και την προσπάθεια μετάδοσης των "φώτων" της ευρωπαικής παιδείας στον ελληνικό χώρο.
Σχετικά με τη διδασκαλία του, ο Κούμας αναγνωρίζει την ύπαρξη της ελευθερίας στον άνθρωπο, όμως αυτή εκδηλώνεται με την ηθική και πνευματική ωρίμανση του ατόμου. Ακολούθως, προσδίδει πρωτεύουσα σημασία στην αγωγή, καθώς αυτή , παρέχει τη δυνατότητα στον άνθρωπο ν΄ αναπτυχθεί νοητικά και να καρπωθεί την ελευθερία
Γεώργιος Βιζυηνός[1849-1896]:
Γεννήθηκε στη Βιζύη της Θράκης. Γράφει αναπολώντας πρόσωπα και θέματα της γενέτειράς του, μνημονεύοντας ταυτόχρονα και όψεις εκ του θησαυρού της εθυμοτυπικής μας παραδόσεως. Διάβασε πολύ και μορφώθηκε ιδιαίτερα και έγραψε σε εκκλησιαστική γλώσσα και καθαρεύουσα. Η μαθητεία του δίπλα στον Ηλία Τανταλίδη στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, τον προδιαθέτει για μια ποίηση ανεπηρέαστη, ασυμβίβαστη. Πεζογράφος και διηγηματογράφος θα αναδειχθεί γράφοντας ανθρώπινα και καρδιακά, γράφοντας με πίστη και παράπονο. Βασική θέση στο έργο του κατέχει η εστίαση σε πρόσωπα, η ανάλυση των μηχανισμών του χρόνου , η ανθρώπινη συμπεριφορά.
Έργα του:
"Το αμάρτημα της μητρός μου",
"Ποίος ήταν ο φονεύς του αδελφού μου;"[1883],
"Κόδρος"[Ποίημα, βραβευμένο στα 1874]
Κωνσταντίνος Οικονόμου ο εξ Οικονόμων [1780-1857]. Λόγιος κληρικός και εκπρόσωπος του κινήματος του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Με πλούσια εκκλησιαστική δράση, φημιζόταν δε για την χαρισματική ροή του λόγου του και την άσβεστη μνήμη του. Κάποτε, ιεροκήρυκας στον Πατριαρχικό ναό στο Φανάρι, λίγο πριν ανέλθει στον Άμβωνα, παρουσία του οικουμενικού Πατριάρχου, οι αντίζηλοί του κληρικού θέλησαν να τον πειράξουν. Ο πρωτοσύγκελος του λέγει ότι θα του δώσει το θέμα του κηρύγματος λίγο πριν ξεκινήσει να κηρύττει. Πράγματι, στην προσπάθειά του να ανέβει ο Κων/νος την κλίμακα του Άμβωνος, τον πλησιάζει ο διάκονος γελώντας ειρωνικά και του δίδει στα χέρια το χαρτί με το θέμα του κηρύγματος. Έκπληκτος ο Κων/νος βλέπει στο χαρτί ένα μηδενικό!!!!Και τότε έμπροσθεν όλων και αυτού του Πατριάρχου ξεκινάει και λέγει από Άμβωνος: "Ο Θεός εκ του μηδενός δημιούργησε τον κόσμο"!!!
Σπουδαστήριο ψυχων, να σου εμπιστευτώ κάτι; Μία εβδομάδα πριν, με έφερε ο δρόμος μου στο Α΄ κοιμητήριο Αθηνών. Πόσο μου αρέσει να περιφέρομαι στα κοιμητήρια! Έχω την αίσθηση οτι βρίσκομαι σε χώρο ένθεο, οικείο, Περπάτησα ανάμεσα στις παρόδους και έβλεπα, σκεπτόμουν! Τα θυμήθηκα όλα πάλι, θύμωσα, πείσμωσα μα πάλι κοίταξα γύρω μου..."μακαρία η οδός", "εγώ είμί γη και σποδός". Τέτοια σκεπτόμουν και περιφερόμουν ανάκατα ώσπου σταμάτησα μπροστά απο τον τάφο του μεγάλου γέρου του Μορέως, Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Δεν περιγράφω τα συναισθήματά μου, άλλωστε δεν ενδιαφέρουν κανέναν. Μέγιστε Κολοκοτρώνη, για δες "τιμή" που σου αποδίδουμε τα παιδιά σου!!! Η πλήρης εγκατάλειψη!!! Η πλήρης απογοήτευση. Όλα σπασμένα, παρωχημένα, ακάθαρτα. Σήμερα φαντάζομαι, ανήμερα της εορτής της 25ης Μαρτίου, θα είναι αλλιώς! Όλα θα είναι στη θέση τους λαμπροφόρα και λαμπροφορίζοντα. Απο αύριο
, ξέρεις γέρο του Μοριά, όταν μαραθούν τα στεφάνια, θα προσέλθω ταπεινά να σου αποδώσω ο ελάχιστος το δικό μου στεφάνι, αθόρυβα, σεμνά μα επίσημα, απλά μα εγκάρδια, μοναχικά μα αληθινά και οικουμενικά. Και πως να ολοκληρώνω αυτή την ανάρτησή μου μεγάλε Κολοκοτρώνη και σωτήρα του Γένους των Ελλήνων! Ως άλλος Κωνσταντίνος Οικονόμος, όπως τότε εκφώνησε τον επικήδειο σου στην Αγία Ειρήνη στην Αιόλου [1843] και μιλούσε για 2 και μισή ώρες, και μεταξύ άλλων απέδωσε: "Δεν ξέρω , αντικρύζοντας το σκήνωμα του Κολοκοτρώνη και βλέποντας τη γαλανόλευκη να τον εναγκαλίζεται! Δεν ξέρω ποιός τελικά κραταέι ποιόν! Η Ελλάδα τον Κολοκοτρώνη ή ο Κολοκοτρώνης την Ελλάδα!".
Μέγιστε Θεόδωρε Κολοκοτρώνη, αιωνία η μνήμη σου.
Το Σπουδαστήριο προσκυνάει στα πόδια σου χώμα ελληνικό ,χώμα ελεύθερο
Σπουδαστήριο ψυχών... Τόμοι σοφίας στα ράφια σου. Να, προχθές ήταν που διάβασα σε έναν απο τους διαδρόμους σου για τον Δημόκριτο, τον "γελασίνο φιλόσοφο" επειδή γελούσε πολύ. Γεννήθηκε στα Άβδηρα της Θράκης το 460π.Χ. και πέθανε σε μεγάλη ηλικία. Είχα παντρευτεί μια πολύ μικρόσωμη γυναίκα. Κάποτε κάποιος τον ρώτησε: "Φιλόσοφος εσύ, πως έκανες κάτι τέτοιο και παντρεύτηκες μια τόσο μικρόσωμη γυναίκα; Και ο Δημόκριτος απάντησε:
"Αφού έπρεπε να κάνω το κακό, διάλεξα το μικρότερο δυνατό".
Αυτό ισχύει και στην πνευματική ζωή μας. Μεταξύ δύο κακών, ας επιλέγουμε αυτό με τις μικρότερες δυνατές συνέπειες.
Καλημέρα Σπουδαστήριο ψυχών, καλημέρα όνειρο...
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΝΑΡΗΣ [1749 - 1877]
Στις 6-7/6/1822 ανατινάζει την τουρκική ναυαρχίδα έξω απο τη Χίο και ο έτερος οπλαρχηγός Πιπίνος την αντιναυαρχίδα μαζί με 42 ναύτες.
Ο ναύαρχος Καρά-Αλής ξεψύχησε λίγο αργότερα στην παραλία.
Στις 9/11/1822 ανατινάζει ο Κανάρης την αντιναυαρχίδα έξω από την Τένεδο και ακόμη αναχαιτίζει την κατάκτηση της Σάμου από τους Τούρκους.
"Δόξα στο νικητή", τραγουδάει ο Βίκτωρ Ουγκό στο ποίημα " Κανάρης".
Στα 1862, οπότε και φεύγει ο Όθωνας από την Ελλάδα,
ο Κανάρης εκλέγεται μέλος της Επιτροπής που θα παραδώσει το στέμμα της Ελλάδος στο Γεώργιο τον Α΄.
Στα 1863 θα τον δούμε στην Κοπεγχάγη με Ζαίμη και Γρίβα.
Αξίζει να τονίσω ότι στα 1844 εκλέγεται βουλευτής της πρώτης ελληνικής βουλής και λίγο αργότερα ,
στα 1848, γίνεται για λίγο πρωθυπουργός της χώρας.
Στα 1865 γίνεται εκ νέου για λίγο πρωθυπουργός. Γύρω στα 1850, αποσύρεται στο φτωχικό του σπίτι στην Κυψέλη [γι΄ αυτό σήμερα
η κεντρική πλατεία της Κυψέλης φέρει τιμητικά το όνομά του, πλατεία "Ναυάρχου Κανάρη"].
Εκεί στο φτωχόσπιτό του, τον επισκέπτονται ξένοι φιλέλληνες,
ο Αλέξανδρος Μωραιτίδης κ.ά. Χάρη σε αυτόν, αποσωβείται το γκρέμισμα του μικρού ναού της Καπνικαρέας.
Έχτισε μέσα στον αυλόγυρο του σπιτιού του εκκλησάκι προς τιμήν των Αγίων Αποστόλων [όπου σήμερα ανανεωμένο και αναδομημένο βρίσκεται επί της οδού Κυψέλης] και κοιμήθηκε στις 2 /10/1877.
Μεγάλε Ναύαρχε του Γένους, αιωνία η μνήμη σου.
Σε ευχαριστούμε για όσα έκαμες και δίδαξες.
Το Σπουδαστήριο αφιερώνει τούτη την ανάρτηση στην αγέρωχη και μυρίπνοη μνήμη σου...
ΠΑΛΑΙΩΝ ΠΑΤΡΩΝ ΓΕΡΜΑΝΟΣ [1778 - 1826]
Ευεργέτης του υπήρξε ο Πατριάρχης Κων/λεως άγιος Γρηγόριος ο Ε΄.
Όταν ο Σουλτάνος με βεζυρικό διάταγμα εξόρισε τον Γρηγόριο στο Άγιον Όρος,
ο μαθητής του Γερμανός, γεμάτος ευγνωμοσύνη τον ακολούθησε στην εξορία.
Στις 25/03/1807, σαν και σήμερα, χειροτονείται επίσκοπος Παλαιών Πατρών.
Στα 1822 πηγαίνει στην Ιταλία για δύο χρόνια.
Δεν έχει να πληρώσει ούτε τον προσωπικό του ιατρό και αναγκάζεται να δανειστεί.
Πεθαίνει στο Ναύπλιο απο εξανθυματικό τύφο στις 31/05/1826. Συνήθιζε να λέει τα λόγια του Κολοκοτρώνη:
"Ποιά καρυδιά χτυπούν τα παιδιά; Αυτήν που έχει καρύδια".
Αθάνατοι αγωνιστές, ρωμαλέα πνεύματα! Άγιοι του Θεού και της Πατρίδος!
Αιωνία σας η μνήμη και Ζήτω το Έθνος το Ελληνικόν!
Ιωάννης Ισιδωρίδης Σκυλίτσης [1819-1890]
Την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης κατέφυγε με την οικογένειά του στα Κύθηρα. Μετά επέστρεψε στη γενέτειρά του στη Σμύρνη, στην Ευαγγελική σχολή της Σμύρνης ως διδάσκαλος. Ανάμεσα στα 1845-1855, βρίσκεται στην Τεργέστη και εκδίδει πολλά ματαφρασμένα μυθιστορήματα [Αλ. Δουμά, Β. Ουγκό...].Ήταν υπέρμαχος της "μετακένωσης" του Κοραή, δηλαδή της προσφοράς που δύναται να επιφέρει στην εθνική παιδεία η μετάφραση αξιόλογων έργων. Στα 1855 εκδίδει την εφημερίδα "Ημέρα", σημαντική για την εποχή ελληνική εφημερίδα της διασποράς. Από τις στήλες αυτής της εφημερίδας θα παρουσιαστούν τμηματικά οι "Άθλιοι" του Ουγκό [The Miserable], έργο το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 30/06/1862. Ο ίδιος ο Σκυλίτσης χαρακτήριζε τον Κωστή Παλαμά "Ουγκολάτρη" και εκφραζόταν ελεύθερα στη διανόηση , με τρόπο ευγενικό, ξεχωριστό, μοναδικό!
Γράφει κάπου: "Μεταδίδω τον Μολιέρον εις το έθνος μου ως τον ενόησα , όχι ως τον ανέγνων, ως τον ενωτίσθην, όχι ως τον ήκουσα".
Ισχυρή προσωπικότητα ο Σκυλίτσης, οξύνους, ευφυής, περισπούδαστος. Στον αντίποδα , στην Ορθόδοξη Θεολογία και αναφορικά με τα τελευταία λόγια που κλείνω την ανάρτηση, μεταδίδουμε ΑΚΡΙΒΩΣ όσα και ό,τι διαβάσαμε, Δεν κάνουμε προσθήκες, ωραιοποιήσεις, αφαιρέσεις. Μεταδίδουμε το μέρος της γνώσης που διαβάσαμε γιατί απλούστατα, αυτό το μέρος όταν σχετίζεται με τον Θεό, τότε ναι, ήταν και θα είναι εσαεί το όλον.Καλή μετάνοια σε όλους
Διηγούνται για τον Μεγάλο Αλέξανδρο και τη συμπεριφορά του στα περσικά ανάκτορα της Περσέπολης της Ανατολής:
Βλέποντας ο Μ. Αλέξανδρος μέσα στα ανάκτορα, το άγαλμα του βασιλέα Ξέρξη, αναποδογυρισμένο και βεβηλωμένο από τον όχλο, σταμάτησε ο στρατηλάτης μπροστά του και του είπε ωσάν να ήτο ζωντανός:
"Να προσπεράσω και να σε αφήσω ξαπλωμένο εδώ, επειδή εκστράτευσες εναντίον των Ελλήνων, ή για τη μεγαλοψυχία και την αρετή σου σε άλλα θέματα να σε ξαναστήσω στην αρχική θέση και αίγλη σου;"
Ο Βαυαρός Άβελ, μέλος της Αντιβασιλείας[1833-1835] ήταν άνθρωπος απότομος και φερόταν αυταρχικά στους υφισταμένους του. Κάποτε στράφηκε στην απόφαση να παρθούν άδικα μέτρα κατά σημαντικών πολιτικών προσώπων της εποχής. Έτσι, απευθύνεται στον υπουργό Δικαιοσύνης Κλωνάρη και του λέγει απαξιωτικά:
-"Εγώ σας μιλώ και εσείς δεν προσέχετε".
-"Με τ΄ αυτιά ακούμε στην Ελλάδα και όχι με τα μάτια! είπε ο Κλωνάρης.
Το ίδιο βράδυ, 18 μόλις ημέρες από τον διορισμό του, ο Κλωνάρης παύτηκε από την υπουργική θέση...!!!
Και αναρωτιέμαι πόσοι απο εμάς τους "καλούς και σεμνούς χριστιανούς" ακούμε με τα αυτιά , έστω και με τα μάτια. "Ωσεί κουφός ουκ ήκουον και ωσεί άλαλος ουκ ανοίγων το στόμα αυτού".
Και περνάει ο καιρός και καυχιέσαι οτι γνωρίζεις και έμαθες πια να ακούς και να βλέπεις γύρω σου...Εκ του οράν το εράν....