Η Κυρία Θεοτόκος "Άξιον Εστίν"
Σύμφωνα με την Παράδοση, πλησίον των Καρϋών του Αγίου όρους, στην περιοχή κοντά στην Ι.Μονή του Παντοκράτορος, υπήρχε ένα κελλί μοναχικό όπου εγκαταβίωνε ένας γέροντας μοναχός με τον υποτακτικό του. Κάποιο βράδυ, ο γέρων μοναχός, άφησε μόνο του τον υποτακτικό, διότι έσπευσε να πανηγυρίσει εις το Πρωτάτον, πλησίον σχετικά του αυτού κελλίου. Το βράδυ, και ενώ ο νεότερος μοναχός έκαμνε την ακολουθία του, άκουσε χτύπημα εις την θύραν του κελλίου και συνήντησε έτερον μοναχόν, άγνωστον έως τότε σε αυτόν, ο οποίος ζητούσε να περάσει πρόχειρα το βράδυ του εκεί φιλοξενούμενος. Ο νέος υποτακτικός, γνήσιος και άδολος οικοδεσπότης, φιλοξένησε τον άγνωστο οδοιπόρο μοναχό και μάλιστα ξεκίνησαν να κάμνουν από κοινού την ακολουθία τους. Όταν δε έφθασαν εις τον Ὀρθρον, και δη εις την ενάτην ωδήν, κατά την οποίαν αναγινώσκεται ή καλύτερα ψάλλεται ο κανόνας προς τιμήν της Κυρίας Θεοτόκου, ο άγνωστος μοναχός έψαλλε ως ακολούθως: "Άξιον εστίν ως αληθώς μακαρίζειν σε την Θεοτόκον, την αειμακάριστον και παναμώμητον και Μητέρα του Θεού ημών". Τόσο άρεσε αυτός ο ύμνος εις τον οικοδεσπότη μοναχόν, που ζήτησε από τον επισκέπτη να του τον γράψει για να μπορεί και εκείνος να τον ψάλλει εις την Κυρίαν Πάναγνον Μητέρα του Θεού. Τότε, ο επισκέπτης μοναχός, με το δάκτυλό του, εχάραξε τον ύμνον αυτόν εις την πλάκαν και αυτομάτως εξηφανίσθη. Ο δε γέρων του κελλίου, επιστρέψας και πληροφορηθείς τα συμβάντα τα θαυμαστά, προσέτρεξε εις το Πρωτάτον και τους Πατέρας ομού με την πέτραν και από τότε ο ύμνος της Κυρίας Θεοτόκου "Άξιον εστίν' καθιερώθηκε εις όλην την Οικουμένην, η δε θαυματουργός ιερά εικών της Θεομήτορος τεθησαύρισται έως την σήμερον εις τον πάνσεπτον ιερόν ναόν του Πρωτάτου των Καρϋών , προς αγιασμό των προσκυνητών , του Όρους και της Οικουμένης ολόκληρης. Ανείπωτη χαρά και συγκίνηση δε εκφράζουμε και νοιώθουμε κάθε φορά που προσκυνούμε την Παναγία εικόνα Της. Η Κυρία Θεοτόκος είναι ολοζώντανη...
Δημητρίου Π. Λυκούδη
Κυρία Θεοτόκος "Γοργοϋπήκοος"
Στην Ιερά Μονή του Δοχειαρίου του Αγίου Όρους βρισκόταν η ιερά εικών της Κυρίας Θεοτόκου. Προ αυτής διήρχετο εις μοναχός, απρόσεχτα, και με τη δάδα που εκρατούσε ανά χείρας, με την καπνιά που ανέβλυζε αυτή, άθελα και ακούσια, εμαύριζε το πρόσωπο και την ιερά μορφή επί της εικόνος της Κυρίας Θεοτόκου. Το έκαμνε πολλάκις, και παρά τις "διαβουλεύσεις" και κατά περιόδους εισέπραττε από την ιερά εικόνα, εκείνος παρέμενε αδιόρθωτος. Η Κυρία Θεοτόκος, για να παιδαγωγήσει τον ανυπάκουο μοναχό τον ετύφλωσε και μετά από πολλά δάκρυα έμπροσθεν της αγίας μορφής της, η Κυρία Θεοτόκος του εχάρισε εκ νέου το φως του και τον συγχώρησε. Από τότε , η ιερά εικών τεθησαύρισται εις την Ιεράν Μονήν του Δοχειαρίου. Ονομάζεται "Γοργοϋπήκοος" διότι "υπακούει και ακούει " γοργά τα παιδιά της και πρεσβεύει εις τον Κύριον Ιησούν Χριστόν μας για όλους εμάς. Ας σκέπει τον κόσμον ολόκληρον
Δημητρίου Π. Λυκούδη
Κυρία Θεοτόκος η Πορταΐτισσα [Ι.Μ. Ιβήρων Αγίου Όρους]
Θ΄αιώνας στη Νίκαια της Κωνσταντινουπόλεως. Οι εικονοκλάστες, σφοδροί πολέμιοι των αγίων και ιερών εικόνων, μάχονται τους χριστιανούς και δυσμενώς επιστρατεύονται κατά των ιερών εικόνων. Μία πλουσία γυνή, χήρα ευσεβής και ενάρετη, στην προσπάθειά της να διασώσει τα ιερά και τα όσια, είχε δε αυτή εις την κατοχή της την αγία εικόνα της Κυρίας Θεοτόκου, παραλαμβάνει κρύφα την ιερά εικών και κατέρχεται εις τον αιγειαλόν, κρύφα από όλους και όλας και εναποθέτει τον περίπτυστον θησαυρόν εις την θάλασσαν, ευχόμενη και προσευχόμενη συνάμα, η Κυρία Θεοτόκος να οδηγήσει την αγία εικόνα της εις τόπον ευπρόσδεκτον και ιερόν. Για πόσον καιρόν και με ποίον τρόπον - ποιός οίδε άραγε! - η αγία εικών έφθασε εις τον αρσανάν της σεβασμίας και αρχοντικής μονής των Ιβήρων και με τρόπο θαυμαστό παρήγγειλε εις την μοναχικήν αδελφότητα της μονής ότι επιθυμεί να φυλάττει αυτούς εσαεί και πάντοτε. Με ιδιαίτερες τιμές οι Πατέρες ετοποθέτησαν την ιερά εικόνα εις το καθολικόν, κεντρικόν ναόν της Μονής αλλά ω του θαύματος! Το πρωί της επομένης η αγία εικών ευρέθη πλησίον της κεντρικής πύλης -πόρτας της Μονής. Στην προσπάθεια των Πατέρων να την επανατοποθετήσουν εις το καθολικόν, η Κυρία Θεοτόκος αυστηρά επιτήμησε αυτούς λέγουσα ότι ¨ήλθε¨ εκεί όχι για να φυλάγεται αλλά για να φυλάττει Εκείνη τους μοναχούς. Έκτοτε, η ιερά εικών της Κυρίας Θεοτόκου της Πορτα-ϊτίσσης ετοποθετήθη πλησίον της πόρτας - πύλης της Μονής, εις την αρχικήν - κεντρικήν είσοδον για να θυμίζει εις όλους τους προσκυνητάς ποίος είναι ο φύλακας και Έφορος του Όρους και του κόσμου γύρω μας.
Κυρία Θεοτόκε Πορταΐτισσα, ασπάζομαι την αγία εικόνα Σας
Δημητρίου Π. Λυκούδη
Κυρία Θεοτόκος η Αντιφωνήτρια [Ι.Μ. Βατοπεδίου Αγίου Όρους]
Λέγει η Παράδοσις ότι επεθύμησε η Πλακιδία, η θυγάτηρ του Μεγάλου Θεοδοσίου του Αυτοκράτορος του Βυζαντίου, να επισκεφθεί τον αυτάδελφόν της Αρκάδιον εις την Ιεράν Μονήν του Βατοπεδίου του Άθωνος. Έτυχε θερμής και λαμπράς υποδοχής υπό των Βατοπεδινών Πατέρων, αλλά εισερχόμενη εις το καθολικόν της Μονής ήκουσε επιτακτική και αυστηρή τη φωνή της Κυρίας Θεοτόκου [Αντιφώνησε - Αντι-φωνήτρια] να την ελέγχει για την παρουσία της εκεί ανάμεσα σε άνδρες μοναχούς και δη σε τόπον άγιον όπου ¨εξουσιάζει¨ και εφορεί η Κυρία Θεοτόκος. Έντρομη η Πλακιδία σταμάτησε και υπαναχώρησε από του σημείου εκείνου και του Όρους γενικότερα. Έδωσε δε ευθύς αμέσως εντολή να αναγερθεί ιερόν παρεκκλήσιον στο σημείο εκείνο που ήκουσεν την επιτακτικήν φωνήν, παρεκκλήσιον του Αγίου Δημητρίου του Μυροβλήτου, και να αγιογραφηθεί ιερά εικών της Κυρίας Θεομήτορος. Έκτοτε, αμφότερα διασώζονται εις στην σεβασμίαν και μεγίστην ιεράν μονήν και προτάσσουν το Βατοπέδι σε ιερόν καθίδρυμα, όλως ιδιαιτέρως θεοπρεπές και ευλογημένον.
Κυρία Θεοτόκε Αντιφωνήτρια σώσον ημάς.
Δημητρίου Π. Λυκούδη